Sołtys - Adam Ciszewski

Położenie
Miejscowość Pradła leży na wschód od Kroczyc w Gminie Kroczyce zlokalizowanej powiecie zawierciański, w województwie śląskim. Obecnie w Pradłach mieszka 715 osób (stan na 30.11.2011 r., źródło: UG Kroczyce, ewidencja ludności). Powierzchnia jaką zajmuje sołectwo stanowi 1363,6 ha powierzchni Gminy. Funkcje sołtysa wsi pełni Pan Adam Ciszewski.

Historia
Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1394 r. Miejscowość posiada nazwę topograficzną lub kulturową. W XIV wieku osada kuźnicza zwana Kuźnicą Pradelską (Pradła) były własnością prywatną . Pradła posiadały liczne na tym terenie karczmy, browary i młyny, których istnienie sięga czasów średniowiecznych. Elementami krajobrazu wsi były sadzawki rybne. W 1581 roku w Kuźnicy Pradelskiej odnotowano: 5 towarzyszy kuźniczych. W XVIII wieku należały do Ignacego z Kusiatyna Kalinowskiego, starosty lelowskiego, a mieszkało tu wówczas 278 osób i 2 Żydów, w roku 1827 liczba mieszkańców wynosiła 290 osób. W Pradłach istniało 5 kuźni odpowiadających za produkcję żelaza. W XVIII wieku produkcja uległa wzrostowi, ponieważ powstał tu wielki piec, obok którego funkcjonowały kuźnie fryszerskie. Pod koniec XIX wieku istniał tu młyn, gorzelnia, tartak i zakłady hutnicze. Pradła w latach 1789-1791 były rozbudowaną osadą- 51 domów, a w 1927 roku 47. Dzięki inicjatywie Banku Polskiego w 1835 roku powstał tu tartak
. W latach II wojny światowej w gajówce za Pradłami mieściła się redakcja, która wydawała prasę Stronnictwa L:udowego, głównie takie tytuły jak: “Bronią i żywią”, “Orka”, “Przedświt”. W Pradłach miała miejsce słynna akcja odbicia więźniów z posterunku żandarmerii niemieckiej. Więźniami byli mieszkańcy Siedliszowic, u których w zabudowaniu znaleziono amunicję. Akcja ta przyniosła okupantowi dotkliwe straty. Partyzanci starannie zaplanowali akcję odbicia więźniów. Pod osłoną nocy, wykorzystując wyłom w murze i przekop na tyłach budynku, od razu uzyskali przewagę. Rozgorzała walka przy użyciu broni ręcznej, maszynowej i granatów. Więźniów odbito, a biorące udział w akcji oddziały partyzanckie wycofały się w rejon Gór Jastrzębnika. Kolejna akcja na terenie Pradeł odbyła się na w lipcu 1944 roku. Bezpośrednim powodem podjęcia działań była wiadomość, że niemieckie oddziały z garnizonu w Pradłach w sile 27 ludzi wkroczył do wsi grabiąc mienie i maltretując miejscową ludność. Zaalarmowany oddział “Wiary” postanowił przyjść z pomocą bezbronnej ludności. Plutony “Groźnego” i “Orlicza” pozwoliły podejść Niemcom na odległość 100-150 metrów, po czym przystąpiono do zdecydowanego ataku. W wyniku kilkunasto minutowej strzelaniny z 27-osobowego oddziału niemieckiego, przy życiu pozostało jedynie 2 żandarmów, których partyzanci puścili wolno. Po zakończeniu akcji oddział “Wiary” zajął odpowiednie pozycje w celu odparcia spodziewanego ataku. Zaalarmowany tymi wydarzeniami oddział niemiecki natychmiast ruszył w kierunku Białej Błotnej. Tam został ostrzelany z broni maszynowej i w popłochu wycofał się nawet z zajmowanych wcześniej Pradeł. W roku 1973 w Pradłach znajdował się urząd pocztowy, ośrodek zdrowia i ośmioklasowa szkoła podstawowa. W latach 1978-83 przy aktywnym udziale mieszkańców założono wodociąg, przy szkole podstawowej powstało boisko do piłki ręcznej, modernizowano drogi lokalne, sieć elektryczną. W 1992 oddano do użytku sale gimnastyczną przy szkole podstawowej. Poczta w Pradłach należy do najstarszych w Polsce. Istniała już w XVI wieku. Można ją znaleźć w spisach umieszczonych w starych kalendarzach sprzed ponad stu lat. W Muzeum Poczt i Telegrafów we Wrocławiu znajduje sie mapa Polski z 1800 roku, na której miejscowość Pradła oznaczona jest symboliczną trąbką pocztową co oznacza, że już w tym roku istniała tu stacja pocztowa, bo tak dawniej w Polsce nazywano pocztę. W Pradłach dawniej były konie pocztowe służące do zaprzęgu omnibusowego kursującego na trasie: Lublin – Kielce – Jędrzejów – Koziegłowy – Wrocław. Tymi omnibusami jeździli za granicę ludzie zamożni, a przesyłki pocztowe były usługą dodatkową. W okresie kiedy jeszcze nie istniały znaczki, poczta w Pradłach używała kasownika nr 169. Poczta w Pradłach obsługiwała wsie odległe o 8 wiorst jak np. Sadowie, Bodziejowice, Wilków, Irządze, Gołuchowice i Siemięrzyce. Ostatnim pocztylionem w dawnym stylu przed I wojną światową był Stefan Fiutak. Z usług poczty korzystali panowie dziedzice. Wg opisu Konstantego Kopyciaka „siadał chłopak na konia, brał torbę zamkniętą i jechał po pocztę z Sadowia do Pradeł, a tam naczelnik włożył co miał, zamykał torbę i jechał z powrotem”.

Kościół
Rzymsko-katolicka parafia Matki Boskiej Częstochowskiej w Pradłach powstała w 1934 roku w miejscu, gdzie dawniej stała murowana kapliczka. Mieszkańcy przyjęli ten fakt z ogromnym zadowoleniem, nie musieli bowiem odtąd dojeżdżać do kościoła w Irządzach. Pierwszy kościółek był bardzo ubogi. Pierwszym proboszczem był ks. Bronisław Pieprznik. Konstanty Kopyciak tak pisze o tych czasach: „Była wtedy wielka bieda i trudno było uwierzyć, że sie proboszcz utrzyma. Znaczną pomoc dali także miejscowi Żydzi pomagając czy to ofiarą czy rznięciem drzewa na budowę plebanii. Był tu bardzo stary Żyd Icio, który witając na ulicy proboszcza całował go w łokieć i twierdził, że on jest najstarszy jego parafianin.” Drugim proboszczem od roku 1941 był ks. Wojciech Pedrycz. Trzecim z kolei ks. Stefan Marzec od 1951 roku. Od roku 1959 do 1978 ks. Jan Cieślak. Od roku 1978 do 1979 ks. Prałat Władysław Czerwiński. Szóstym z kolei od VII 1979 roku ks. Henryk Konofalski, który przybył z wikariatu z Olkusza. Jest on proboszczem aż do teraz. Przez Pradła przechodzą od wielu lat piesze pielgrzymki do Częstochowy. W 2007 roku przez Pradła przechodziła już XXV Piesza Pielgrzymka Tarnowska.

Historia szkoły w Pradłach
W 2005 roku Szkoła Podstawowa w Pradłach obchodziła jubileusz 70 lecia. Data powstania pierwszej szkoły jest nieznana. Z relacji najstarszych mieszkańców Pradeł wiadomo, że do 1939 roku istniała tu szkoła o dwóch izbach lekcyjnych. Uczył w niej tylko jeden nauczyciel. Po wojnie nauka odbywała się w starej szkole, w bardzo ciężkich warunkach. Szkoła dysponowała trzema izbami lekcyjnymi, które były zimne i ciemne. Brakowało urządzeń higieniczno-sanitarnych, pracowni, sali gimnastycznej i innych koniecznych pomieszczeń. Jednopoziomowy, drewniany budynek z małym gankiem wyglądem przypominał zwyczajny, stary dom. Budynek starej szkoły stał na miejscu obecnej sali gimnastycznej. Dzieci uczyły się w nim przez 30 lat. W latach sześćdziesiątych XX wieku wybudowano nową szkołę. Uroczystość otwarcia nowego budynku Szkoły Podstawowej w Pradłach odbyła się 26 sierpnia 1965 roku. Szkole nadano imię Batalionów Chłopskich. W założonej z tej okazji księdze pamiątkowej można wyczytać, że nową szkołę otwarto w obecności władz wojewódzkich, powiatowych i gromadzkich, młodzieży szkolnej oraz lokalnej społeczności. Kierownikiem SP w Pradłach był wtedy Alojzy Paluch. 5 maja 1987 roku podjęto decyzję o budowie pełnowymiarowej sali gimnastycznej. Jej otwarcie nastąpiło 1 września 1992r. Na uwagę zasługuje fakt, że przez ponad 10 lat była to jedyna pełnowymiarowa sala na terenie Gminy Kroczyce.

Najnowsze aktualności